Sesli Oku    Durdur İçindekiler




Sesli Oku    Durdur


DERS 4:
Preposition Kullanımları


İsimler yer veya zaman anlamı kazandıklarında önlerine bazı ekler alırlar. Bu ekler onlara bir yön kazandırır ve cümle içinde anlam süslemesi yaparlar. Türkçede yüklem sonda bulunduğundan cümle kuruluşu sona doğrudur ve bu ekler kelimelerin sonlarında bulunurlar oysa İngilizcede yüklem baştadır ve cümle kuruluşu başa doğru gider. Sonuç olarak preposition ( edat ) olarak adlandırdığımız bu ekler de kelimelerin başlarına gelir.

Yarın babasını hastaneye götürecek.

He götürecek his baba ye hastane yarın

He götürecek his baba to hastane yarın.

Türkçede İngilizcede
Bahçede de bahçe
Yıllardır dır yıllar
Masada da masa
Üç saat içinde içinde üç saat
Kitap hakkında hakkında kitap
Tom ile ile Tom
Ağacın altında altında ağaç
Ankara'dan dan Ankara

Aşağıda karşımıza çıkabilecek en temel kelimeler verilmiştir.

in içinde at de-da
on üzerinde with ile
under altında about hakkında
for için to ye-ya
from den-dan between arasında


Aşağıdaki örnekleri dikkatlice inceleyiniz.

in bahçe bahçede
in İstanbul İstanbul’da
in üç saat üç saat sonra
in 1945 1945’te
in Haziran Haziranda
at 5 saat 5‘de
at tahta tahtada
at ev evde
on masa masada
on cadde caddede
on Pazartesi Pazartesi
on duvar duvarda
with Linda Linda ile
with me benimle
for Peter Peter için
for us bizim için
for günler günlerdir
for yıllar yıllardır
to İzmir İzmir’e
to okul okula
to iş işe
to bahçe bahçeye
from Manisa Manisa’dan
from you senden
between them onların arasında
about mektup mektup hakkında
under masa masanın altında

Yukarıda açıklamaya çalıştığımız preposition’ların tamamının İngilizce gramerinde orijinal anlamları olduğu gibi bazen cümle içlerinde kelimelerle yan yana gelerek kendi anlamları dışında farklı anlamlar ortaya çıkarabilirler. Bu anlam ve kullanım özellikleri her ne kadar ilerideki konularda ayrıntılı incelenecekse de bu aşamada preposition’lar hakkında genel bir bilgi vermenin faydalı olacağı inancındayım.

Aşağıda bundan sonra karşımıza çıkabilecek preposition’lar kullanım sahalarına göre ele alınmıştır.

Sesli Oku    Durdur

Kendi Anlamlarında Kullanımları

Daha evvel de değindiğimiz gibi tüm preposition’ların kendi orijinal anlamları vardır ve bunlar cümle içinde isimlerin önlerine gelerek onları “yer-zaman-özellik" olarak konumlandırırlar.

across karşısında
against karşısında
opposite karşısında
behind arkasında
at the back of arkasında
in front of önünde
under altında
at the bottom of altında
in the middle of ortasında
at the top of en üstünde
at de-da
around etrafında
beside yanında
next to yanında
beyond ötesinde
near yakınında
from den-dan
among arasında
between arasında
at the beginning of başlangıcında
at the end of sonunda
through içine doğru
into içine doğru
onto üzerine doğru
on the corner of köşesinde
on the left of solunda
on the right of sağında
on üzerinde
over üzerinde
in içinde
until -e kadar
by kıyısında, en geç
to -ya, -ya
with ile
without -siz, -sız
for için, -dir -dır


Yukarıda en genel hatları ile en çok kullanılan preposition’lar verilmiştir. Bunlar isimlerin önlerine gelerek onlara anlam derinliği katarlar. Aşağıda ise yine orijinal anlamlı preposition’ların tarihlerle kullanımları verilmiştir. Dikkatle inceleyerek aralarındaki kullanım farklarını ayırt etmeye çalışın.

Günlerde  “ on “  kullanılır.

on Monday     

Pazartesi günü

on Saturday

Cumartesi günü

on Friday

Cuma günü


Aylarda “ in “  kullanılır.


in June      

Haziranda

in July

Temmuzda

in April

Nisanda


Saatlerde  “ at “  kullanılır.

at 5 o’clock

saat 5’de

at 8 o’clock 

saat 8’de

at 7.15

7.15’de

at half past 10 

on buçukta


Zaman dilimi içinde “ in “ kullanılır.
( sonra anlamı verir.)

in two hours

iki saat sonra

in five minutes

beş dakika sonra

in ten seconds

on saniye sonra

in 15 years

15 yıl sonra


Sürüklemelerde “ for “ kullanılır.

for years

yıllardır

for 25 days

25 gündür

for 2 weeks

2 haftadır

for a long time

uzun zamandır


Sürüklemelerde  “ since “ kullanılır.

since 1946                

1946’dan beri

since December

Aralıktan beri

since last night  

dün akşamdan beri

since Monday   

Pazartesinden beri

since 2 o’clock

saat 2’den beri


Sürüklemelerde “ until “ kullanılır.

until morning

sabaha kadar

until last year

geçen yıla kadar

until 6 o’clock

saat 6’ya kadar

until now

şimdiye kadar


Sürüklemelerde “ by “ kullanılır.

by Christmas

en geç Noel’e kadar

by the 1st of June

en geç 1 Haziran’a kadar

by this time next year

en geç gelecek yıl bu zamana kadar

by tomorrow

en geç yarına kadar


Sayısal tarihlerde “ in “ kullanılır.

in 1978 

1978 yılında

in 1954

1954 yılında


Özel durumlarda “ at “ kullanımı

at Christmas

Noel’de

at dawn

şafakta

at last

sonunda

at long last

en sonunda

at first

ilk önce

at midday

öğleyin

at midnight

gece yarısı

at night

geceleyin

at noon

öğleyin

at once

derhal

at sunset

günün batışında

at the beginning

başlangıçta

at home

evde


Sesli Oku    Durdur

Ek Halinde Anlamsız Olarak Kullanımları

Ek Halinde Anlamsız Olarak Kullanımları
Dikkat edilirse 1.maddede preposition’ların orijinal anlamları üzerinde duruldu. Fakat her zaman preposition’lar kendi orijinal anlamlarını vermezler. Bazı isim, sıfat veya fiillerin sonlarına eklenerek birleşik yazılıp söylenir ve onların kuyruğu görevi üstlenirler. Bu tip kullanımlarda kesinlikle özel bir anlam üstlenmeyip ek durumundadırlar ve öylece kelimelerde birlikte bilinmeleri gerekir.

Unutmayın ki tüm bunlar zaman içinde kullanıla kullanıla öğrenilecek şeylerdir. Aşağıda yer alan örneklerdeki eklerin hiç bir anlamlarının olmadığına dikkat edin.

listen to dinlemek
insist on ısrar etmek
look forward to dört gözle beklemek
interested in ilgilenmek
have difficulty in zorlanmak
afraif of korkmak
angry with kızgın olmak
look at bakmak
happy with mutlu olmak
point at doğrultmak


Sesli Oku    Durdur

Ek Halinde Anlam Değiştiren Özellikte Kullanımları

Ek Halinde Anlam Değiştiren Özellikte Kullanımları
Bu kategoride ise preposition’lar kelimelerin sonlarına gelerek kelimelerin orijinal anlamlarını kaybettirip onlara yeni anlamlar verirler. Artık kelime ve preposition’lar kendi anlamlarını yitirmiş üçüncü bir anlam ortaya çıkarmışlardır. Bu tip kelimelerin özel bir yapılış kuralı yoktur ve ayrı ayrı bilinmeleri gerekir. Bu kelimelere “deyimsel fiiller" denir. Aşağıda bir kaç örnek verilmiştir.

give vermek
up yukarısı
give up terk etmek, bırakmak
carry taşımak
on üzerinde
carry on devam etmek
go gitmek
on üzerinde
go on devam etmek
find bulmak
out dışarısı
find out öğrenmek


PREPOSITION KULLANIMLARI ÖZET

Kendi Anlamları Olanlar
on masa
masada

Ek Halinde Anlam Değiştirmeyenler
insist on
ısrar etmek

Ek Halinde Anlam Değiştirenler
go on
gitmek

Yukarıdaki bütün bilgiler kitabın ilerideki konularında ayrıntılı olarak incelenecek ve kelimeler kullanıldıkça, karşımıza çıktıkça özümsenecektir. Bu yüzden şu aşamada ek halindeki preposition’ların varlığı sadece felsefi olarak bilinmeli gün geçtikçe artan deneyimlerle bu bilgiler yerlerine oturtulmalıdır.

Aşağıdaki boşluklara gelebilecek en uygun preposition’ları bulunuz.

Bahçede
Aylardır
Türkiye hakkında
Ağacın altında
Geceleyin
Parasız
Çantasında
Kasada
Duvarda
5 senedir
1575’den bu yana
Ellerinle
Dün akşam
İşe
Uzun zamandır
Babasından
Caddede
Bensiz
Tom ile
Caddenin sonunda
Antalya’dan
Nehir kıyısında
Kumdalda
Arabamın önünde
Üç saat içinde
Evimize yakın
Yerde
Günün başlangıcında
Paris’e
Caddenin karşısında
Masaların arasında
Gençliğimden bu yana
Bizim için
Dağın ardında
Evde
Senin için
Mektupla ilgiliv Dakikalardır v Ocakta
Tom’un arkasında
Geçen haftadan beri
Bu güne kadar
İstanbul’da
En geç pazara kadar
İstanbul’a
Sabaha kadar
İstanbul’dan
Filmin sonunda
İstanbul’a kadar
Hafta sonunda
Salı günü
Kısa zamanda
Benimle
Yarın
11.30’da
Dün
Sabahları
Bu günlerde
En geç yarına kadar
Yüz yıldır
Saat 4’e kadar
Masanın altında

Bu bölüm "BİR BAŞKA GÖZDEN İNGİLİZCE / İNGİLİZCEYE GİRİŞ " kitabında yer alan " Preposition " konusuna ayrılmış 90 sayfanın özetlenmiş bir kısmını içermektedir. Konuyu tam olarak anlayıp alıştırmaları yapmadan bir sonraki derse geçmeyiniz.

Kitap ve Cd dağıtımına henüz başlanmamıştır. Derslere katılım başvuruları dışında lütfen gereksiz yere irtibata geçmeyiniz.

Erhan SARIOĞLU
Kişiye Özgü İngilizce eğitiminde 25 Yıllık İmza